Γοτθική, μεσαιωνική, παραμυθένια, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σκωτίας διαθέτει εμβληματική παράδοση στις αποστάξεις, κρύβοντας παράλληλα ένα γοητευτικό γαστρονομικό προφίλ.
Φανταστείτε να προσγειωνόσασταν σε μια ζωντανή, νόστιμη καστροπολιτεία, σε ένα μέρος που θα έχετε την αίσθηση ότι ακόμα κι ο αέρας του μοσχοβολάει καπνιστά blends και Scottish ales, φρέσκο βούτυρο και καραμέλα γάλακτος. Κάθε κάτοικος αυτής της πόλης έχει τις δικές του αγαπημένες διαδρομές, τα στέκια του, τις συνήθειες του, τα αγαπημένα του καφέ, μπαρ και εστιατόρια. Με δυο λόγια, έχει το δικό του, προσωπικό Εδιμβούργο. Αυτό είναι το δικό μου, έτσι όπως το γνώρισα, το έζησα και το δοκίμασα, με την πολύτιμη καθοδήγηση ενός ανθρώπου που το έχει κάνει πατρίδα του τα τελευταία χρόνια.
Οι Σκωτσέζοι αγαπούν τον καφέ, αλλά περισσότερο από όλα αγαπούν τα ουίσκι τους, γι’ αυτό και θα ξεκινήσω με το συνδυασμό αυτών, το περίφημο Irish Coffee. Την καλύτερη εκδοχή του δοκίμασα στο “The Ensign Ewart”, pub αξιώσεων στο πολυσύχναστο Royal Mile της Παλιάς Πόλης, που συνδυάζει ισορροπημένα κάποια από τα single malts της λίστας της -πάνω από 100- με specialty καφέδες, αλλά και σοκολάτες. Πλάι τους, όπως και σε όλα τα ροφήματα, μία μικρή μπουκιά βουτυρένιο fudge που πλημμυρίζει τον ουρανίσκο καραμέλα.
Το πρωινό σε αυτή τη χώρα είναι η αποθέωση του τηγανιού, όπως και τα περισσότερα γεύματα βέβαια. Οι ίδιοι οι Σκωτσέζοι λένε χαρακτηριστικά: «Ό,τι μπορούμε το τηγανίζουμε κι αν δεν μπορούμε, σίγουρα θα το προσπαθήσουμε». Το διάσημο scottish breakfast λοιπόν είναι μια εντυπωσιακή αποτύπωση των παραδόσεων ενός ολόκληρου λαού, πληθωρικά τοποθετημένη σε ένα πιάτο. Τον πρώτο λόγο έχουν τα λουκάνικα-αλλαντικά: Lorne (ή square) sausage, λουκάνικο με χαρακτηριστικό τετράγωνο σχήμα, φτιαγμένο από χοιρινό και μοσχαρίσιο κρέας, ζυμωμένο με ψωμί και μπαχαρικά. Βρετανικό λουκάνικο, γνωστό στην τοπική αργκό και ως banger, από αρνί, χοιρινό και μοσχάρι. Black pudding, φτιαγμένο με αίμα -και λίπος- χοιρινού, χυλό βρώμης κ.α. Φέτες τραγανού μπέικον, φρυγανισμένο ψωμί. Μαζί τους ένα είδος πατατόπιτας, λεπτοκομμένα λευκά μανιτάρια, χυλωμένα κοκκινιστά φασόλια, μισή ντομάτα, ψημένη ή ζεματισμένη. Και πάνω από όλα αυτά; Δυο ολόφρεσκα τηγανητά αβγά. Το απόλαυσα σε όλο του το μεγαλείο και σε μία από τις πιο παραδοσιακά και σπιτικά φτιαγμένες εκδοχές του στο “Teuchters”, μία pub εκτός των ορίων της κίνησης του κέντρου. Αν και πολύ πληθωρικό, θεωρητικά και πρακτικά ίσως βαρύ, είναι o,τι πρέπει για τον τσουχτερό καιρό και το μπόλικο περπάτημα που προϋποθέτει η εξερεύνηση αυτής της μαγικής πόλης. Ειδικά αν το συνδυάσει κανείς με μαύρο τσάι περγαμόντο (Earl Grey Tea) και τηγανίτες (Crumpets) με μαρμελάδα και φρέσκα κόκκινα φρούτα, ίσως να μην χρειαστεί να φάει για όλη την υπόλοιπη ημέρα (σ.σ. λέμε τώρα).
Αν και ο καφές με το πρωινό προηγούνται χρονικά, «θεσμικά» το πρώτο πράγμα που πρέπει να δοκιμάσει κανείς στο Εδιμβούργο ή έστω να μη φύγει από εκεί χωρίς να έχει φάει έστω μία μπουκιά, είναι το haggis. Πρόκειται για μία αλμυρή, πικάντικη πουτίγκα όπου ο κιμάς αρνίσιων εντοσθίων αναμειγνύεται με βρώμη, κρεμμύδι, λίπος, ζωμό κρέατος και σιγομαγειρεύεται για ώρες. Οι ιστορίες για το πώς προέκυψε η συνταγή, για το πότε φτιάχτηκε πρώτη φορά haggis κλπ. πολλές και διάφορες, άλλωστε οι Σκωτσέζοι λατρεύουν να «τυλίγουν» τα πάντα, ακόμη και τα φαγητά τους, σε μύθους και πραγματικότητες. Η επικρατέστερη καταγραφή λέει ότι οι κυνηγοί μαγείρευαν haggis, από τον 15ο αιώνα, ακόμα και μέσα σε στομάχια ζώων.
Το δοκίμασα σε δύο εκδοχές, εξίσου ενδιαφέρουσες, μία απόλυτα παραδοσιακή και μία πιο δημιουργική. Στο ατμοσφαιρικό “The White Heart Inn” στην Grassmarket το “The taste of haggis” όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στον κατάλογο είναι ένα απλό αλλά βαθιάς νοστιμιάς πιάτο. Ζεστό και εύθρυπτο πάνω σε βελούδινο πουρέ από γογγύλια και πατάτες (neeps & mash), με σάλτσα ουίσκι. Το συνδυάσαμε με ένα ποτήρι Ardbeg Corryverckan, ένα Islay single malt scotch που ο έντονος καπνιστός του χαρακτήρας έσβηνε ωραία τη λιπαρότητα του φαγητού. Επίσης δοκιμάσαμε και τη δική τους house ale. Ελαφρώς γλυκιά και ταυτόχρονα διακριτικά πικρή, με φίνα φρουτώδη αρώματα, δρόσιζε το στόμα μετά το haggis.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Chieftain of the pudding race #Robert_Burns_famous_haggis #ScottishChristmas
Στο ντιζαϊνάτο “Arcade”, το best seller είναι το “Robert Burn’s Famous Haggis” και όχι άδικα. Πρόκειται για πιάτο που στήνεται και σερβίρεται πολύ πιο καλλιτεχνικά από όσο προστάζει η παράδοση, ευτυχώς όμως δεν την παραλλάσσει γευστικά ούτε στο ελάχιστο. Γι’ αυτό και για μερικούς λόγους ακόμα το Arcade αξίζει ένα oλoδικό του κείμενο, οπότε stay tuned.
Τη σκυτάλη του φαγητού μοιραία παίρνει το burger, αφού κακά τα ψέματα σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη και να βρισκόμαστε, ένα καλοφτιαγμένο burger είναι πάντα ευπρόσδεκτο. Πόσο μάλλον όταν φτιάχνεται αποκλειστικά από τοπικές πρώτες ύλες και προσαρμόζεται στις ντόπιες γαστρονομικές συνθήκες, οπότε προκαλεί επιπλέον προσδοκίες. Το σωστό burger με το local twist λοιπόν στην «Αθήνα του Βορρά» λέγεται Lamburghini, συνδυάζει ζουμερό μοσχαρίσιο μπιφτέκι με σιγομαγειρεμένο αρνί και φτιάχνεται στο “Bread Meats Bread”. Ιδανικά συνοδευτικά οι τηγανιτές πατάτες, με cheddar, τραγανό μπέικον και σάλτσα ψητού (poutine) και μια ολόφρεσκη, πολύχρωμη σαλάτα να σπάει την «πρωτεϊνική επέλαση».
Αναμφισβήτητα τα σπλάχνα αυτής της πόλης, όπως και όλης της Αγγλίας, είναι φτιαγμένα από pubs και εσχάτως gastropubs. Εκατοντάδες σημεία με ιστορία αιώνων, σε κάθε δρόμο, σε κάθε γωνιά, που αποθεώνουν την ντόπια κουλτούρα της παραγωγής ουίσκι, gin και μπύρας αλλά και την οινοποιητική δυναμική ολόκληρης της Ευρώπης συνδυάζοντάς τις με τη σκωτσέζικη γαστρονομική ταυτότητα. Και πως αλλιώς; Αφού πρόκειται για μέρος της εθνικής παράδοσης που επικαιροποιείται συνεχώς.
Ωστόσο το Εδιμβούργο διαθέτει εξίσου ενδιαφέρουσα μπαρ σκηνή. Από τα πιο γνωστά, εκτός συνόρων πόλης αλλά ακόμα και χώρας, το “Bramble Bar & Lounge”. Με cocktail list που μαρτυρά βαθιά γνώση των κλασικών, όπως το υποδειγματικό Dry Martini και συνεχόμενη διάθεση για ουσιαστικές καινοτομίες όπως το Valley Pine με mezcal, Cynar και πιπέρι καγιέν, αξίζει και με το παραπάνω, λεπτομερή αναφορά, οπότε μείνετε συντονισμένοι.
