Το ταξίδι μου ξεκίνησε όταν επιβιβάστηκα στο πλοίο για Ικαρία. Οι αποσκευές μου μικρές, λίγα καλοκαιρινά ρούχα και πολλή αγάπη για το όνειρο μου που σιγά σιγά θα γινόταν πραγματικότητα. Κρυμμένο στη βαλίτσα μου, ένα άγνωστο μπουκάλι κρασί, που δεν ξέρω την ποικιλία του, την οξύτητα του, ούτε την αλκοόλη του, δεν έχει ετικέτα, την ετικέτα θα τη βάλω εγώ στο τέλος αυτού του ταξιδιού.
Κατάγομαι από ένα χωριό της Κυπαρισσίας, εκεί η οικογένεια μου έχει στην κατοχή της ένα μικρό αμπέλι από το οποίο κάθε χρόνο παράγουμε το δικό μας κρασί. Από πολύ μικρή είχα λοιπόν την ευκαιρία να έρθω κοντά με τον κόσμο του κρασιού και της οινοποιίας. Η συμβολή του πατέρα μου συντέλεσε σημαντικό ρόλο και με επηρέασε σε μεγάλο βαθμό οφείλοντας σε αυτόν την αγάπη μου για το αμπέλι και τον οίνο όπως και την επιθυμία μου να ακολουθήσω το επάγγελμα του οινολόγου, έχοντας δοκιμάσει διάφορες άλλες κατευθύνσεις προτού οι δρόμοι μου με οδηγήσουν σε αυτό.
Όπως για κάθε σπουδαστή έτσι και για εμένα αφού τελείωσα με τη σχολή σειρά είχε η πρακτική μου άσκηση. Σε όλα όσα έζησα και αποκόμισα στη διάρκεια αυτής θα αναφερθώ στο κείμενο που ακολουθεί. Οι περισσότεροι συμφοιτητές μου επιλέγουν «παραδοσιακές δυνάμεις» όπως Σαντορίνη ή, Νεμέα, εγώ όμως αποφάσισα ότι ήθελα να βρω ένα οινοποιείο στην Ικαρία για να ξεκινήσω από εκεί το όνειρο μου. Η Ικαρία είναι ένας τόπος με μία φιλοσοφία που μου αρέσει και θεωρώ πως μου ταιριάζει. Το νησί και οι άνθρωποι του διαθέτουν χαλαρή διάθεση, χωρίς πίεση, σε πιο αργούς ρυθμούς χωρίς όμως να σημαίνει πως οι δουλειές δεν προχωρούν. Στην πράξη μάλιστα διαπίστωσα πως η «χαλαρή φιλοσοφία» κρύβει από πίσω την πυγμή: δεν τα παρατάω, παλεύω και φέρνω εις πέρας τους στόχους μου. Έψαξα λοιπόν να βρω το οινοποιείο που θα με δέχονταν να κάνω σε αυτό την πρακτική μου. Το νησί δεν διαθέτει περισσότερα από τέσσερα οινοποιεία εκ των οποίων τα τρία μόνο είναι οργανωμένα. Μόλις βρήκα αυτό που πίστεψα πως εκεί θα μπορούσα να κάνω την πρακτική μου, χωρίς να χάσω χρόνο, έστειλα βιογραφικό και επικοινώνησα μαζί τους. Στάθηκα πολύ τυχερή καθώς με δέχτηκαν αμέσως και έτσι το όνειρό μου ξεκίνησε.
Πρακτική με ικαριώτικο αέρα
Το οινοποιείο που επέλεξα ήταν το Οινοποιείο Καρίμαλη. Δημιουργήθηκε το 1997, όταν η οικογένεια Καρίμαλη αποφάσισε να αφήσει τη ζωή στην μεγαλούπολή και να ασχοληθεί με τη γη ακολουθώντας τον ικαριώτικο τρόπο ζωής. Ένα κτήμα 500 ετών στο οποίο κατοικούσαν οι πρόγονοι της οικογένειας και εκτείνονται οι αμπελώνες, ανακαινίστηκε και πλέον διαθέτει πέρα από το οινοποιείο, ξενώνες και vegan εστιατόριο φιλοξενώντας επισκέπτες με σκοπό να μοιραστούν μαζί τους τον ικαριώτικο τρόπο ζωής μέσα από μια ολοκληρωμένη βιωματική εμπειρία.
Τα κρασιά που παράγονται στο οινοποιείο είναι βιολογικά και διαθέτουν πιστοποίηση Π.Γ.Ε (Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης Ικαρία) και παράγονται με ελάχιστες παρεμβάσεις. Όλη η οικογένεια Καρίμαλη με δέχθηκε σαν να ήμουν δικό τους παιδί, κάτι που έκανε ολόκληρη την πρακτική μου εμπειρία ακόμη πιο ευχάριστη και ξεχωριστή.
Αν δεν γνωρίζετε και αναρωτιέστε τι οινοπαραγωγική κουλτούρα μπορεί να έχει η Ικαρία να σας ενημερώσω πως στην Ικαρία παραγόταν ο τοπικός οίνος γνωστός ως ο «πράμνιος οίνος», με αναφορές σε πολλά κείμενα της αρχαιότητας μεταξύ των οποίων και του Ομήρου. Το νησί διαθέτει επίσης τοπικές ποικιλίες αμπελιών όπως τις ερυθρές Ρετενό, Κούντουρο (Μαντηλαριά) και τις λευκές Μπεγλέρι και Ασύρτικο.
Και τώρα ξεκινάμε…
Όταν έφτασα και μπήκα στο οινοποιείο τα συναισθήματα μου ήταν ανάμεικτα. Ένιωσα πως είμαι σπίτι μου ενώ ταυτόχρονα αγωνιούσα για το τι θα ζούσα το επόμενο διάστημα κατά τη διάρκεια της πρακτικής μου. Ο χώρος φάνταζε μαγικός στα μάτια μου, γεμάτος μπουκάλια, δεξαμενές και βαρέλια. Δυσκολευόμουν να πιστέψω πως ήταν αλήθεια αυτό που ζούσα και πως αυτό θα ήταν το σπίτι μου για τους επόμενους μήνες. Καθημερινά η μέρα μας ξεκινούσε από νωρίς το πρωί και αρκετές ήταν οι φορές που μπορεί να τελειώναμε αργά το βράδυ, και λέω μας γιατί όλοι συμμετείχαν σε αυτό. Η καθημερινότητα ενός οινολόγου δεν έχει θέση μόνο στο οινοποιείο αλλά και στο χωράφι. Εκεί βρίσκεται και ξεκινάει η μαγεία της αρχής του οίνου. Έτσι λοιπόν επιβιβαζόμασταν στο αγροτικό και πηγαίναμε στα διαφορετικά αμπέλια για να πραγματοποιήσουμε τον τρύγο. Οι περιοχές διέφεραν κάθε φορά ανάλογα με το κρασί που προετοιμάζαμε. Άλλοτε μπορεί να πηγαίναμε στις Ράχες, στον Κάμπο, στην Καμπά ψηλά προς τον Άγιο Κήρυκο ή στα ιδιόκτητα αμπέλια του οινοποιείου στην περιοχή της Πηγής ή στις Στεφάνες. Ο δικός μου πρώτος τρύγος πραγματοποιήθηκε στο κτήμα Καλαμπελέ (καλό λιβάδι) στη περιοχή Νας, μάλιστα η ονομασία του είναι κοινή με μια από τις πιο γνωστές ετικέτες του οινοποιείου. Όπως μπορεί να είναι γνωστό σε πολλούς, τα σταφύλια πριν την επεξεργασία τους σε πολλά οινοποιεία περνάν από την λεγόμενη «ταινία διαλογής» κατά την οποία διακρίνονται τυχόν άρρωστα σταφύλια ή τσαμπιά ώστε να μην αναμειχθούν με τα καλά και επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα. Αυτή τη διαδικασία εμείς την κάναμε όσο βρισκόμασταν στο χωράφι κατά τη διάρκεια του τρύγου. Κοιτούσαμε εξονυχιστικά τα τσαμπιά πριν μπουν στο τελάρο για το οινοποιείο. Σε κάθε βήμα της διαδικασίας που ακολουθούσαμε ένιωθα να εξελίσσομαι, όχι μόνο επαγγελματικά, αλλά και ως άνθρωπος. Έμαθα να μην τα παρατάω όσο δύσκολη κι αν ήταν η δουλειά και όσο πιο βαριά η σωματική κούραση. Κατάφερα να μάθω να διαχειρίζομαι το άγχος μου, να το κάνω παραγωγικό για να ανταπεξέλθω σε όλες τις συνθήκες που υπήρχαν. Ακόμη και όταν κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του τρύγου με τσίμπησε σκορπιός κατάφερα να διαχειριστώ τον αφόρητο πόνο και μαζί με τη βοήθεια της Ηλιάνας (ιδιοκτήτριας του οινοποιείου) μεταφέρθηκα άμεσα στο κέντρο υγείας του νησιού και έτσι διέφυγα κάθε πιθανό κίνδυνο. Ακόμη και αυτό όμως που ήταν μια δύσκολη στιγμή ήταν ταυτόχρονα αστεία και μια εμπειρία που δύσκολα θα ξεχάσω. Άλλωστε σε ένα χωράφι έρχεσαι αντιμέτωπος με αρκετές δυσκολίες και με ακόμη περισσότερους ζωντανούς οργανισμούς που πρέπει να σέβεσαι καθώς η φύση είναι το σπίτι τους.
Η γνώση είναι δύναμη
Οι γνώσεις που αποκόμισα ήταν πρακτικές και θεωρητικές και πιστεύω πως με ολοκλήρωσαν σαν οινολόγο. Δεν γίνεται να μην αναφέρω πως ανάμεσα σε αυτά που χρειάστηκε να κάνω, ήταν να «χωθώ» ολόκληρη –είμαι κάπως κοντούλα– μέσα στον εκχυλιστήρα ώστε να αφαιρέσω τα στέμφυλα για να συνεχιστεί η παραγωγή. Η διαδικασία αυτή χρειάστηκε όλη μου τη δύναμη και με πίεσε αρκετά όπως δύσκολες ήταν και οι σχεδόν ατέλειωτες ώρες που εμφιαλώναμε. Τίποτα όμως από αυτά δεν θα το άλλαζα ούτε θα το έκανα διαφορετικά. Ως Αγγελίνα, θεωρώ ότι βγήκα κερδισμένη και ολοκληρωμένη σε όλους τους τομείς από την επιλογή μου να πραγματοποιήσω την πρακτική μου σε ένα μικρό και βιολογικό οινοποιείο, έχει και αυτό τη σημασία του, καθώς ο τρόπος με τον οποίο γίνονται τα πράγματα διαφέρει αρκετά τόσο από αυτά που μάθαμε στη σχολή όσο και από τον τρόπο άλλων οινοποιείων. Επίσης χαίρομαι που συνεργάστηκα και δούλεψα με την Ηλιάνα και την οικογένεια της καθώς ένιωσα μέλος τους, έμαθα πως όταν εργάζεσαι σε ένα οινοποιείο η κάθε σου ημέρα είναι και διαφορετική, οι εργασίες που χρειάζεται να γίνουν δεν είναι πάντα οι ίδιες. Έμαθα να βασίζομαι στα χέρια μου, να δουλεύω με πάθος και να μην βασίζομαι εξ ολοκλήρου στα μηχανήματα. Σίγουρα θα μου μείνει μια αξέχαστη εμπειρία.
Αφού ολοκλήρωσα την πρακτική μου, αφήνω πίσω μου στις δεξαμενές το κρασί να ζυμώνει αναμένοντας την επόμενη αντάμωση. Ενώ ετοιμάζω τα πράγματα μου για τον γυρισμό βρίσκω το άγνωστο μπουκάλι στις αποσκευές μου και νιώθω έτοιμη πια για να αναγνωρίσω την ποικιλία, την οξύτητα και την αλκοόλη του. Σκοπός μου να του βάλω ετικέτα και ενώ έχω επιβιβαστεί στο πλοίο για Πειραιά, να σας πω ότι η ποικιλία ήταν πλούσια σε γεύση και γλυκιά, η οξύτητα μέτρια και η γεύση του μεθυστική. Αν κλείσεις τα μάτια σου μπορείς να φανταστείς πως βρίσκεσαι στην Αρχαία Ελλάδα και προς τιμή του Θεού Διονύσου σηκώνεις το ποτήρι σου προς τον ουρανό και γεύεσαι το κρασί των κόπων σου. Δεν έχει τελικά σημασία αν είναι κόκκινο, λευκό ή ροζέ, κάθε γουλιά σε κατακλύζει με αναμνήσεις.
Αυτές είναι που θα μείνουν χαραγμένες για πάντα στο μυαλό μου και θα με συντροφεύουν σε κάθε μου βήμα. Γιατί αυτή η όμορφη αρχή μου έδωσε την κινητήριο δύναμη για το επόμενο βήμα μου. Το όνομα του δικού μου κρασιού λοιπόν είναι «Δύναμη».
Πράμνιος οίνος
Ιστορία
Στην Ικαρία από την αρχαιότητα παραγόταν ο τοπικός οίνος, γνωστός ως ο «πράμνιος οίνος», ο οποίος μνημονεύεται σε πολλά κείμενα αρχαίων συγγραφέων. Συγκεκριμένα ο Όμηρος αναφέρει την παραγωγή του πράμνιου οίνου για την λατρεία του Θεού Διονύσου, τόσο στην Ιλιάδα (Λ’, 638) όσο και στην Οδύσσεια (Κ’, 233). Είναι ενδιαφέρον δε, πως ορισμένοι όπως ο Γαλήνος ο Αθηναίος, ακόμα και ο Ιπποκράτης, αναφέρονται και σε ιατρική χρήση του συγκεκριμένου οίνου. Αλλά και αργότερα από τον 12 αιώνα και μετά μνημονεύεται ο «πράμνιος οίνος», από διάφορους περιηγητές, όπως οι Buondelmonti, Bordone, Boschini, Thevenot και πολλούς άλλους. Ειδικά ο Hauttecoeur, στα τέλη του 19ου αιώνα, αναφέρεται στην μεγάλη έκταση, για τα δεδομένα του νησιού, που καταλάμβαναν οι αμπελώνες (200.000 κλήματα).
Από την αρχαιότητα, η Ικαρία είχε συνδεθεί με τον Διόνυσο και την καλλιέργεια της αμπέλου. Στην ελληνική μυθολογία ο Διόνυσος ήταν γνωστός ως ο Θεός του κρασιού και του γλεντιού. Η Ικαρία ήταν η περιοχή του μυθικού βασιλείου της Οινόης και είχε πολλά τοπωνύμια, τα περισσότερα από τα οποία σώζονται ακόμα και σήμερα και είχαν άμεση σχέση με την ιστορία του Θεού Διόνυσου.
Πηγή: Οινοποιείο Καρίμαλη:
www.ikarianwine.gr
Πρώτη δημοσίευση: Beer & Bar Magazine, Τεύχος 18 (αγοράστε το τεύχος)
