Σα να αποτελεί μέρος των παραδοσιακών χειμερινών και εορταστικών εθίμων της χώρας μας, το Glühwein, συναντάται πλέον σε κάθε επιχείρηση, χριστουγεννιάτικο παζάρι ή εκδήλωση, ακόμα και ως welcome drink σε κοινωνικές εκδηλώσεις. Τώρα τι σχέση έχει το Glühwein με τις παραδόσεις της χώρας μας, όπως και πόσο ποιοτικό ή γευστικό μπορεί να είναι, θα το διαπραγματευτούμε σε αυτό το άρθρο, το οποίο -σας προειδοποιώ- δεν θα είναι καθόλου «ζεστό».
Παιδικές αναμνήσεις
Έχοντας ένα μέρος γερμανικής καταγωγής –μην πέφτετε από τα σύννεφα όσοι δεν το γνωρίζατε– το Glühwein αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των παραδόσεων του εορτασμού των Χριστουγέννων μου, μια που για την οικογενειά μου όσο ήμουν αμούστακος, ήταν μια περίοδο με βαθιά επιρροή από την Ευρώπη και ελάχιστα κοντά στην ελληνική παράδοση, αυτή με το καραβάκι. Τα γιορτινά τραπέζια με συγγενείς ή και φίλους μεταξύ άλλων είχαν Glühwein, σε μια εποχή όπου το «ζεστό κρασί με διάφορα μπαχαρικά» όπως το εξηγούσαμε ήταν οικείο μόνο σε όσους είχαν ταξιδέψει στις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης. Εκείνη την εποχή –αυτήν που αρκετοί αναπολούν με χιούμορ και μας οδήγησε στη σημερινή κατάσταση– αγοράζαμε ερυθρούς οίνους τους οποίους δεν θυμάμαι για να αναφέρω, μπαχαρικά, εσπεριδοειδή και μήλα, τα απαραίτητα δηλαδή υλικά για το Glühwein. Μου έκανε μάλιστα τόσο μεγαλη εντύπωση που ρίχναμε το κρασί σε «κατσαρόλα μέσα σε κατσαρόλα» όπως έλεγα τότε –στην ηλικία των 8-10 χρόνων– το μπεν μαρί και κομμάτια από μήλο, πορτοκάλι και μανταρίνι στον φούρνο για να «ξεραθούν». Αυτά όλα αργότερα τα βάζαμε σε ένα άλλο δοχείο με το κρασί να ατμίζει και σε αυτό να κολυμπούν ξύλα κανέλλας, γαρύφαλλα και αστέρια, για να τα σερβίρουμε με την κουτάλα της σόυπας σε ποτήρια με χερούλι για να μην καιγεται όποιος πίνει.
Το ζεστό κρασί που κάνει την παρέα να λάμπει
Μεγαλώνοντας ξεκίνησα να πίνω και εγώ και αργότερα να παρασκευάζω το δικό μου Glühwein, αρχικά χρησιμοποιώντας τα υλικά που θυμόμουν, άλλες φορές πειραματιζόμουν με αυτά και με τις δόσεις τους. Κάποια στιγμή αναζήτησα πληροφορίες και ρώτησα κάποιους συγγενείς και γνωστούς εκεί στα βόρεια. Όλοι ανέφεραν περίπου τα ίδια. Το Glühwein χρειάζεται παρέα, είναι εορταστικό ποτό και προσφέρει χαρά, σε κάνει να λάμπεις εξωτερικά γιατί ζεσταίνεσαι εσωτερικά όταν το πιεις, γι’ αυτό και Glühwein (Glüh- εκ του glühen: λάμπω, wein: οίνος). Χρειάζεται φρέσκα μπαχαρικά, γευστικά, χειμερινά φρούτα και ερυθρό οίνο, κυρίως ξηρό. Σε κάποιες περιπτώσεις αναφέρθηκε και το μέλι όπως και η κορύφωση με μια δόση/σφηνάκι από κονιακ ή ρούμι για ενίσχυση του αλκοολικού του βαθμού, το λεγόμενο Schuss.
Πρόκειται βέβαια για ένα ιστορικό ποτό, με την πιο παλιά καταγραφή του το 1420 στη Γερμανία. Υπάρχει σε πολλές εκδοχές όπως εκείνης χωρίς αλκοόλ για παιδιά, το αποκαλούμενο Kinderpunsch (κιντερ-παντς) –του οποίου όπως σωστά φαντάζεστε υπήρξα φανατικός καταναλωτής– και το Feuerzangenbowle (φοϊερτσανγκεν-μπολ) με το «ειδικό εφέ» της φωτιάς, ένα ποτό που βασίζεται στην ίδια φιλοσοφία με ερυθρό οίνο, ωστόσο ανήκει περισσότερα στην κατηγορία punch. Το Glühwein σύμφωνα με τη γερμανική νομοθεσία δεν είναι punch.
© Alexander Raths
Ενήλικα βιώματα
Σήμερα τόσο στο εξωτερικό όσο και στη χώρα μας το Glühwein έχει εκδοχές ακόμα και με λευκό οίνο, περισσότερα υλικά και πολλές φορές παντρεύεται με άλλες ζεστές παρασκευές, όπως το ρακόμελο και τα Hot Toddy, Winter Punch, Glögg και πολλά ακόμα, σε χειμερινές/εποχικές λίστες επιχειρήσεων. Κάπου εκεί βρίσκουμε και την κακοποιήση του Glühwein και ίσως και των υπολοίπων παραδοσιακών συνταγών καθώς και της ποιότητας, χρησιμοποιώντας λάθος κρασί, ξεθυμασμένα μπαχαρικά που δεν προσδίδουν πλέον κανένα χαρακτιριστικο ή ακόμα και έτοιμες λύσεις/βάσεις για Glühwein από φιάλη, οι οποίες είναι γεμάτες ζάχαρη και γλυκαντικά, απλά και μόνο για να μειωθεί το κόστος. Είτε κάποιος επιλέγει να προσφέρει Glühwein σε ένα υπαίθριο παζάρι είτε σε μια επιχείρηση οφείλει να σέβεται τον κατναλωτή και το παρεχόμενο προϊόν.
Η αλήθεια είναι ότι έχω δοκιμάσει σε μπαρ στη χώρα μας και μου έχουν προτείνει αξιοπρεπή Glühwein σε χριστουγεννιάτικα παζάρια τη Γερμανίας. Φαντάζομαι ότι υπάρχουν κάμποσα περισσότερο από αξιοπρεπή, που δεν έχω δοκιμάσει σε μπαρ και παζάρια και σε άλλες χώρες. Στη δική μας όμως δεν έχει βρεθεί κάποιο που να με συγκινήσει τόσο που να μπορώ να το αναφέρω. Τα περισσότερα είναι είτε πολύ γλυκά, είτε δίχως αρώματα, είτε παραβρασμένα –οπότε έχει εξατμιστεί η αλκοόλη από το κρασί– ή ακόμα και παραλλαγές που δεν αναφέρονται όπως Glühwein από Sangria (!) και διάφορα Glühwein-punches. Είναι απλό, μην τα μπερδεύετε!
Ακολουθείστε τη σχυνταγή
Εαν θελετε να απολαύσετε ή να προσφέρετε ένα αυθεντικό Glühwein, αυτό που χρειάζεται είναι να αποφύγετε όλα τα παραπάνω λάθη ή τους πειραματισμούς, ειδάλλως δεν θα είναι αυθεντικό. Χρησιμοποιήστε ερυθρό ξηρό οίνο, μήλο, πορτοκάλι, ξυλάκια κανέλας, αστεορειδή γλυκάνισο, και γαρύφαλλα. Μην αφήσετε να βράσει το κρασί γιατί θα χάσετε το αλκοόλ. Προσέξτε τα εσπεριδοειδή να μην είναι κερωμένα και μαζί με τα μπαχαρικά να μην πικρίσουν το ποτό σας. Σε αυτή την περίπτωση ή αν θέλετε να είναι πιο γλυκό προσθέστε ελάχιστο μέλι. Αποφύγετε τις υψηλές θερμοκρασίες στην διατήρησή του. Μην το φτιάξετε για να το έχετε στο ψυγείο για αργότερα, η μεταβολή θερμοκρασιών δεν προσφέρει κάτι. Για τους πιο δυνατούς το “Shuss” (σ’χ’ους), το σφηνάκι ρούμι ή κονιάκ, ακόμα και ουίκσι είναι στο πρόγραμμα.
Αν θέλετε να φτιάξετε μια παραλλαγή μπορείτε να πειραματιστείτε με πιπερόριζα, βανίλια, πιπέρια, μπαχάρι, μοσχοκάρυδο, ιουνίπερο, ανανά, αχλάδι, μέντα, καρύδι, αμύγδαλα, λευκό οίνο, μηλίτη και ό,τι βάλει ο νους σας. Εντάξει, προσθέστε και ζάχαρη, όχι, όχι, διαγράψτε το αυτό.
