περιοδικό για ζύθο, απόσταγμα & μπαρ 

περιοδικό για ζύθο, απόσταγμα & μπαρ 

Εφαρμογές βιωσιμότητας στη βιομηχανία των αποσταγμάτων

από Τίνα Σάρδης
1,1K προβολές 6 λεπτά ανάγνωση

Βιωσιμότητα, αειφορία, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αποτύπωμα άνθρακα – λέξεις, όροι, που θίγουν τη στενάχωρη και μάταια τροπή που έχει πάρει το φυσικό μας περιβάλλον εδώ και δεκαετίες. Είναι μια κατάσταση που αδιαμφησβήτητα αφορά το μεγαλύτερο ποσοστό της Γης. Ο λόγος που δεν δύναμαι να προσάψω τη λύση του προβλήματος σε «όλους» μας είναι ότι το κομμάτι της έμπρακτης παρακμής του πλανήτη μας λόγω έλλειψης εφαρμογών βιωσιμότητας είναι η ασιτία κι οι εξαθλιωτικές συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν συνάνθρωποί μας, οι οποίοι δυστυχώς είναι θύματα της απαξίωσης ως προς το βιώσιμο.

Πιο συγκεκριμένα και για να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, ακόμα και σήμερα η εντατική προσπάθεια που γίνεται αφορά στην πραγματικότητα ελάχιστες επιχειρήσεις παρά την κρισιμότητα της κατάστασης του πλανήτη.

Όπως και σε πληθώρα περιπτώσεων που έχουν πάρει μεγάλες διαστάσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα, έτσι και στην περίπτωση της βιωσιμότητας υπάρχει αρκετή παραπληροφόρηση ή και λανθασμένη ερμηνεία όρων, που μπορεί κανείς να επιχειρηματολογήσει ότι παίζει το ρόλο του στο πόσο γρήγορα ή αργά κινείται μια συνθήκη προς την ολική αλλαγή της.

Ο όρος “sustainability” προέρχεται από τη λατινική “sustinere” που σημαίνει «στηρίζω», «υπομένω», «διατηρώ». Ιστορικά μιλώντας, χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει το πόσο βιώσιμοι σε αρμονία με το περιβάλλον τους ήταν τελικά κάποιοι πολιτισμοί πριν 8.000 με 10.000 χρόνια, κι όπως γνωρίζουμε καλά για σωρεία λόγων εκείνοι οι πολιτισμοί είτε αφανίστηκαν είτε αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν ή ακόμη και να προσαρμόσουν το περιβάλλον στους ίδιους για να επιβιώσουν. Από την ανακάλυψη και χρήση της φωτιάς σε πρώιμους πολιτισμούς, μέχρι την εκμετάλλευση του κάρβουνου στη βιομηχανική επανάσταση μεταξύ 18ου και 19ου αιώνα, βρίσκουμε ως μέλημα του ανθρώπου, κυρίως λόγω έλλειψης γνώσης των επιπτώσεων, να «εναρμονίσει» το περιβάλλον στις προτιμήσεις και συνήθειες του.

Σε βραχύ χρονικό διάστημα, οι ενεργειακές κρίσεις του 1973 και του 1979, έδειξαν ότι ο άνθρωπος είναι εξ ολοκλήρου εξαρτημένος από μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πράγμα το οποίο είχε ως επακόλουθο το πόρισμα ότι ο τρόπος ζωής των ανθρώπων είναι σαφέστατα μη βιώσιμος. Η συμπεριφορά που κατέληγε στο τότε οικολογικό αποτύπωμα της ανθρωπότητας, κατέστει καθοριστικά κατακριτέα το 1992 από (περίπου) 2.000 επιστήμονες, ανάμεσά τους βραβευμένοι με Nobel επιστήμονες, με την επιστολή “A Warning to Humanity” που αναφέρει διεξοδικά την καταστροφή που αναπτύσσεται ραγδαία στην ατμόσφαιρα, στους ωκεανούς, στα οικοσυστήματα, στη γονιμότητα του εδάφους και πολλά άλλα.

Μετά τη δημόσια έκταση που είχε δοθεί στο λεγόμενο «φαινόμενο του θερμοκηπίου», πιο συγκεκριμένα το 2017 και το 2019, μια δεύτερη και τρίτη επιστολή συντάχθηκαν από 153 χώρες, χαρακτηρίζοντας την υπάρχουσα κατάσταση του πλανήτη μας σε «κλιματικό συναγερμό», παραθέτοντας και λύσεις προς καταστολή των αιτίων. Η έκκληση αυτή αναφέρει ότι είναι επιτακτική η παύση της υπερκατανάλωσης, η ελαχιστοποίηση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων, η μείωση κατανάλωσης ζωικών τροφίμων, ο περιορισμός της υπεργεννητικότητας, η λήξη της απογύμνωσης της παγκόσμιας χλωρίδας.

Ως αποτέλεσμα, τα Ηνωμένα Έθνη δημιούργησαν το “UNITED NATIONS GLOBAL GOALS”. Μια σειρά από 17 «κανόνες» που εάν εφαρμόζονται μας φέρνουν όλο και πιο κοντά σε ένα λιγότερο θνητό περιβάλλον, θεωρητικά μέχρι το έτος 2030.

Εν συντομία, οι όροι βιωσιμότητα και κλιματικός συναγερμός είναι διφορούμενοι. Μπορεί κάλλιστα να επικαλεστεί κανείς ότι είναι σχετικά νεοσύστατοι κι η απόρροια αυτού είναι η αργή στροφή προς την αλλαγή. Ελάχιστοι είναι εκείνοι –ως μονάδες κι ως επιχειρήσεις– που θορυβήθηκαν άμεσα, έκαναν κι εξακολουθούν να κάνουν την αειφορία προτεραιότητά τους σε καθημερινή βάση.

Στη βιομηχανία των αποσταγμάτων, έχουν εφευρεθεί ποικίλες εφαρμογές βιωσιμότητας κατά τη διάρκεια όλων των σταδίων παραγωγής. Από τη συγκομιδή μέχρι την παλαίωση και πιο πρόσφατα την εμφιάλωση.

Άξιο αναφοράς είναι το αποστακτήριο της βότκα Absolut, το οποίο βασίζεται εξ ολοκλήρου σε υδροηλεκτρική ενέργεια και όλη η διαδικασία απόσταξης έχει μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα. Σε συνεργασία με τοπικούς αγρότες, το αποστακτήριο λειτουργεί με μηδαμινά λιπάσματα, εντομοκτόνα και σχεδόν μηδενική άρδευση. Επίσης, τα στερεά απόβλητα που παράγονται κατά τη διάρκεια της συγκομιδής και ζύμωσης πωλούνται στους παραπάνω αγρότες σε επεξεργασμένη μορφή τροφής για βοοειδή. Ο απώτερος σκοπός είναι το 2040 το αποστακτήριο να είναι 100% “zero waste”.

Μία ενδιαφέρουσα προσέγγιση στην αξιοποίηση άχρηστων παράγωγων κατά τη ζύμωση έχει επίσης εφαρμόσει το ρούμι El Dorado. Στο αποστακτήριο τους συλλέγουν το ανθρακικό που αναδύεται από τις δεξαμενές ζύμωσης και το πωλούν σε εργοστάσια παραγωγής γνωστών αναψυκτικών.

Σε μεγαλύτερη ακόμα κλίμακα εφαρμογής των «17 κανόνων» που έχουν θέσει τα Ηνωμένα Έθνη, βρίσκουμε το ρούμι Diplomatico, με εφαρμογές βιωσιμότητας στο αποστακτήριο που ξεπερνούν ίσως και τα 40 χρόνια. Η μέθοδος ηλεκτροδότησης των εγκαταστάσεων προέρχεται από την επεξεργασία υγρών και στερεών αποβλήτων καθόλη τη διαδικασία παραγωγής. Από τη συγκομιδή του ζαχαροκάλαμου μέχρι και την παλαίωση. Συχνά, ο όγκος των αποβλήτων είναι αρκετός έτσι ώστε να γίνονται δωρεές σε τοπικούς αγρότες για κτηνοτροφία. Η άρδευση των φυτειών γίνεται κατά τεράστιο ποσοστό από ανακυκλωμένα υγρά παράγωγα της συνολικής διαδικασίας που ανέφερα παραπάνω. Ο όγκος ζάχαρης που προκύπτει από τη διαδικασία φυγοκέντρησης του σιροπιού από ζαχαροκάλαμο –έτσι ώστε να έχουμε «μέλι» και μελάσα–, δίδεται αφιλοκερδώς σε τοπικούς παραγωγούς ζάχαρης. Συν τοις άλλοις, είναι από τις ελάχιστες πολυεθνικές επιχειρήσεις πίσω από τις οποίες βρίσκουμε ένα οικογενειακό υπόβαθρο που διατηρείται μέχρι και σήμερα, με εργαζόμενους από τις φυτείες μέχρι και στο αποστακτήριο για παραπάνω από 40 χρόνια.

Η τεκίλα Patron παράγεται στο πρώτο αποστακτήριο, το οποίο χρησιμοποιεί φυσικό αέριο ως την κύρια πηγή ενέργειάς του με αποτέλεσμα να έχει ελαφρύ αποτύπωμα άνθρακα. Επίσης, με τη μέθοδο της αντίστροφης ώσμωσης ανακυκλώνει το 70% των στερεών αποβλήτων, δημιουργώντας έτσι λίπασμα για τις φυτείες της αγαπημένης μας αγαύης. Καθόλου αμελητέο είναι ότι η επιχείρηση μετείχε στην αναδάσωση 16,000 δέντρων σε περιοχή κοντά στο Jalisco.

Ένα επίσης πρωτότυπο και σημαντικό έργο είναι αυτό του αποστακτηρίου Glenmorangie, το οποίο δεν επαναπαύεται μόνο στην ελαχιστοποίηση του αποτυπώματος άνθρακα που αφήνει στον πλανήτη μας, αλλά έχει αναλάβει την επανένταξη υφάλων στρειδιών σε αμέτρητες ακτές της Σκωτίας.

Το πλαίσιο της εμφιάλωσης των αποσταγμάτων σε βιώσιμες συσκευασίες είναι το έργο στο οποίο βλέπουμε προς το παρόν τα πιο αργά βήματα στη βιομηχανία, με κύρια προσπάθεια αυτή του Bacardi, συστήνοντας για πρώτη φορά μία φιάλη η οποία δημιουργείται από φυτικά υλικά και διασπάται φυσικά σε 18 μήνες.

Με σταθερά αλλά αργά βήματα, η ιδέα της αειφορίας έχει κατηφορίσει και πίσω από τις μπάρες επιχειρήσεων εστίασης, με ομάδες όπως είναι οι Trash Tiki από την Αυστραλία. Εκπαιδεύουν το εργατικό δυναμικό ενός μπαρ στην ανακύκλωση, στην ολοκληρωτική χρήση ενός φρούτου από το φλοιό μέχρι το κουκούτσι του, στη γενική αλλά σημαντική ιδέα του zero waste που πλέον διδάσκεται και την Ελλάδα σε σχολές bartending.

Τα παραδείγματα αισίως είναι αρκετά, περισσότερα από όσα μπορούμε να παραθέσουμε στο συγκεκριμένο άρθρο. Η βιομηχανία του αποστάγματος είναι μία από εκείνες δείχνει συχνά και σταθερά ότι υπάρχει μέριμνα προς τον άνθρωπο και τον πλανήτη. Δυστυχώς πλήττεται κι εκείνη από το αιώνιο πρόβλημα του κόστους, όσο κυνική και αν είναι αυτή η πραγματικότητα. Ίσως έχει έρθει η στιγμή να θεωρείται κριτήριο ποιότητας ενός αποστάγματος το πόσο ακολουθούνται οι παραπάνω μέθοδοι βιωσιμότητας στις εγκαταστάσεις ενός αποστακτηρίου.

Σχετικά Άρθρα

Πείτε μας τι σκέφτεστε

* By using this form you agree with the storage and handling of your data by this website.